روش های نگهداری و تعمیرات چیست؟

نگهداری و تعمیرات چگونه در سازمان‌ها باید انجام شود؟ حوادث و اختلالات ناشی از تجهیزات معیوب می‌تواند باعث زیان مالی و حتی فروپاشی یک سازمان شود، این حوادث و خرابی‌ها در بسیاری از موارد منجر به توقف بخشی از مدیریت فرآیند تولید یا کل آن می‌شود.

امروزه توقف برنامه‌ریزی نشده زمانبندی تولید، یکی از بزرگ‌ترین دلایل کاهش بهره‌وری است که باعث نارضایتی مشتریان و از دست رفتن درآمد می‌شود. نگهداری و تعمیرات یک عامل و مولفه بنیادین برای دستیابی به عملکرد عملیاتی کارآمد و مناسب در سازمان‌ها است، در مقاله قصد معرفی بیشتر استراتژی‌های مربوط به آن را داریم.

 نگهداری و تعمیرات چیست؟

نگهداری (Maintenance) و تعمیرات (Repair) به مجموعه‌ای از فعالیت‌ها و عملکردهایی اطلاق می‌شود که هر یک با توجه به تعاریف خود، ماموریت حفظ قابلیت عملیاتی دستگاه‌ها، ماشین آلات و تجهیزات را دارند.

به طور کلی نگهداری و تعمیرات یعنی طرح ریزی و انجام فعالیت‌هایی بر روی تجهیزات سیستم HRM که منجر به عملکرد مستمر آن‌ها برای تولید محصول یا خدمات با کیفیت می‌شود، در ادامه به تعریفی مجزا از نگهداری و تعمیرات خواهیم پرداخت:

• • نگهداری: نگهداری مجموعه‌ای از اقداماتی است که باید انجام شود، تا قطعه یا دستگاه به حداکثر طول عمر مفید خود برسد و از بروز مشکل در آن جلوگیری شود، در واقع نگهداری به قبل از بروز نقص برمی‌گردد.
  • تعمیرات: فرآیند تعمیرات، پس از وقوع خرابی اجرا می‌شود، در صورت بروز یک نقص یا مشکل در تجهیزات، اقداماتی صورت می‌گیرد تا دستگاه به حالت مطلوب و عادی خود بازگردد.

سطح تعمیرات به نوع خرابی بستگی دارد که انواع خرابی به دو دسته جزئی و کامل تقسیم می‌شود، البته اکثر خرابی‌ها قابل پیشگیری هستند و با نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه می‌توان از بروز آن‌ها و هزینه‌های اضافی جلوگیری نمود.

اهمیت نگهداری و اهمیت تعمیرات و عواقب اجرای ضعیف آن‌ها

به تدریج و با رشد تکنولوژی، دستگاه‌های خودکار و نیمه خودکار افزایش چشمگیری یافتند، همچنین حرکت به سوی خرید اتوماسیون اداری منجر به شکل‌گیری مهارت‌های جدید در کارکنان شد؛ نگهداری و تعمیرات نیز دستخوش این تغییرات بوده است. مواردی که منجر به اهمیت نگهداری و تعمیرات شده‌اند به شرح موارد زیر می‌باشد:

• • حرکت سریع صنایع در جهت اتوماسیون که در نتیجه احتیاج به مهارت بیشتر کارکنان را در جهت مراقبت و تعمیر تجهیزات الزامی کرده است.
  • افزایش حجم سرمایه‌گذاری‌ها و سرعت تولید و در نتیجه بروز خسارت در اثر خرابی‌های اضطراری
  • بالا رفتن قیمت قطعات یدکی و قیمت اولیه ماشین آلات که احتیاج به روش‌های صحیح و بهینه مدیریت بر دارایی‌ها و کنترل سرعت استهلاک و هزینه‌های نگهداری و تعمیرات را الزامی می‌کند.

از سوی دیگر در صورتی که نگهداری و تعمیرات به درستی برنامه‌ریزی و اجرا نشود، عواقب زیر را در پی خواهد داشت:

• • عدم تحویل به موقع خدمات و محصولات به مشتریان
  • از دست دادن زمان تولید در تجهیزات حیاتی
  • عدم پشتیبانی و سرویس مناسب تجهیزات و دارایی‌ها

مزایا و معایب نگهداری و تعمیرات PM

در تصویر زیر مزایا و معایبی را شرح داده‌ایم که مربوط به نگهداری و تعمیرات یا همان نرم افزار PM می‌باشد.

بهینه سازی برنامه‌ریزی تعمیرات

بهینه سازی برنامه‌ریزی تعمیرات شامل افزایش اثربخشی در فعالیت‌های نگهداری و همچنین تعمیرات که با هدف بالا بردن قابلیت اطمینان و کاهش هزینه آن‌ها می‌باشد که از طریق حذف فعالیت‌های غیر اثربخش، تکراری و مشابه، تغییر دوره تناوب و اضافه کردن فعالیت‌های اثربخش انجام می‌شود.

پیش بینی خرابی و جمع آوری داده‌های عملکرد تجهیزات

سیستم بررسی، پیش بینی خرابی، جمع آوری داده‌ها و اقدامات اصلاحی روشی سریع‌ برای بهینه‌سازی است، این سیستم فرآیندی برای گزارش‌گیری، طبقه‌بندی و تجزیه و تحلیل خرابی‌ها و برنامه‌ریزی اقدامات اصلاحی در پاسخ به خرابی‌های متداول می‌باشد.

این کار ریشه علل خرابی را شناسایی کرده و براساس تجزیه و تحلیل آن‌ها به بهترین راهکار برای پیش‌بینی مشکل یا جلوگیری از تکرار آن کمک می‌کند.

یکی از راهکارهایی که می‌تواند به شناسایی خطاها و بررسی عملکرد نرم افزارها کمک کند، نرم افزار APM می‌باشد؛ این نرم افزار با شناسایی اختلالات احتمالی و هشدار به شما قبل از وقوع مشکلات احتمالی و میزان تاثیر مشکل بر عملکرد سیستم، همچنین ارائه راهکار برای رفع مشکلات، به جلوگیری از اختلال خط تولید به دلیل مشکلات نرم افزاری تجهیزات کمک می‌کند.

سازماندهی داده‌های جمع‌آوری شده

برای سازماندهی داده‌های جمع‌آوری شده به شکل مناسب، نیاز است تا داده‌ها را در ساختار مناسبی قرار داد و از استانداردهای مناسب استفاده نمود، همچنین برای استفاده بهتر از داده‌ها، نیاز است تا داده‌ها به صورت دوره‌ای به‌روز‌ رسانی شوند؛ برای سازماندهی داده‌های جمع آوری شده می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد:

• • استفاده از دیتابیس
  • استفاده از نرم افزارهای مدیریت داده
  • استفاده از فرمت‌های استاندارد داده
  • استفاده از تکنولوژی‌های جدید

بهبود سیستم تعمیرات و نگهداری در صنایع بزرگ

در صنایع و کارخانجات بزرگ برای بهبود سیستم نگهداری و تعمیرات، باید موارد خاصی را در نظر داشت تا از این طریق به مطلوبیت بیشتری رسید، عوامل ذکر شده در تصویر زیر در بهبود سیستم نگهداری و تعمیرات در صنایع بزرگ تاثیر گذار می‌باشند.

انواع تعمیرات و نگهداری pm

نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه از سطوح نت می‌باشد، که در ادامه به تعریف آن و سایر سطوح نیز خواهیم پرداخت، اما پیش از آن به انواع نگهداری و تعمیرات pm اشاره می‌کنیم که شامل موارد زیر می‌باشند:

• • برطرف کردن خرابی
  • استفاده مجدد
  • بازسازی
  • تعمیرات بنیادی
  • سرویس کردن

آشنایی با سطوح مختلف نت

در بخش‌های مختلف نرم افزار شرکتی و نرم افزارهای ERP، انواع مختلفی از سطوح نگهداری و تعمیرات وجود دارد که شامل موارد زیر می‌باشد:

• • تعمیرات و نگهداری برنامه‌ریزی شده
  • تعمیرات و نگهداری پیشگیرانه
  • تعمیرات و نگهداری اصلاحی
  • تعمیرات و نگهداری پیشگویانه یا پیش بینانه (Predictive maintenance)
  • تعمیرات و نگهداری بهره ور فراگیر
  • تعمیرات و نگهداری اضطراری

اکنون که با انواع تعمیرات و نگهداری آشنا شدید؛ بهتر است که با تعاریف و مفاهیم هر یک نیز به صورت جداگانه آشنا شوید:

تعمیرات و نگهداری برنامه‌ریزی شده: این سطح از نگهداری در هر شرکت و صنعتی به صورت یک برنامه‌ریزی مشخص انجام می‌شود، یعنی دستگاه‌ها و تجهیزات نرم افزار حسابداری مالی در یک دوره شش ماهه، یک ساله و یا دو ساله براساس برنامه‌ریزی قبلی مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این برنامه ریزی بخش‌هایی که به تعمیر یا تعویض قطعه نیاز دارند، تحت عملیات تعمیر قرار می‌گیرند.

تعمیرات و نگهداری پیشگیرانه: نگهداری و همچنین تعمیرات پیشگیرانه شامل مجموعه فعالیت‌هایی می‌باشد که برای بخش‌هایی که به علت استفاده زیاد در صنایع ممکن است بیشتر در معرض خرابی قرار بگیرند، انجام می‌شود.

کارهایی که موجب می‌گردد تا اقدامات پیشگیرانه در این بخش‌ها انجام شود، شامل بازرسی، بازدید، سرویس، آچارکشی، تعویض قطعات خراب و روانکاری بخش‌هایی از دستگاه‌ها و تجهیزات می‌باشد.

تعمیرات و نگهداری اصلاحی: فرآیند نگهداری و فرآیند تعمیرات اصلاحی شامل بازگرداندن دارایی‌های فیزیکی یا تجهیزات سازمان به روند کارکرد عادی، پس از توقف‌های برنامه‌ریزی ‌نشده آن‌ها است. این فرآیند شامل عیب‌یابی، جدا‌سازی قطعات، تنظیم مجدد، تعمیر، تعویض و بازسازی تجهیزات است.

تعمیرات و نگهداری پیشگویانه یا پیش بینانه : این سطح از نت تکنیکی است که از ابزارها و روش‌های آنالیز داده برای تشخیص مشکلات اجرایی و نقص‌های احتمالی تجهیزات و فرآیندها استفاده می‌کند، به طوری که بتوان آن‌ها را قبل از بروز هر نقصی بر طرف کرد.

تعمیرات و نگهداری بهره ور فراگیر: نگهداری و تعمیرات tpm یکی از راهکارهای افزایش سطح کارتیمی در سازمان‌‌ها است. این سطح از نگهداری و تعمیرات، یک فرهنگ جامع است که از طریق درگیر کردن تمامی افرادی که مستقیم یا غیر مستقیم به نحوی با تجهیزات سازمان در ارتباط هستند، سعی در افزایش مسئولیت پذیری و کاهش ضایعات مانند اتلاف‌ زمان، کاهش کیفیت دارد.

تعمیرات و نگهداری اضطراری: در برخی موارد خرابی یک قطعه یا دستگاه باعث می‌شود تا در مسیر تولید، توقف ایجاد شود، در این صورت باید برای رفع خرابی و شروع مجدد فعالیت دستگاه اقدامات سریعی انجام داد. مهم‌ترین کار در نگهداری و تعمیرات اضطراری، این است که کارها به سرعت انجام شوند تا خرابی تجهیزات باعث تعطیلی بخش‌های مهم تجهیزات اصلی نشود.

روش های نوین تعمیرات و نگهداری تجهیزات

با توجه به اهمیت نت برای کسب و کارها، درخواست‌ها برای بهبود سیستم‌های تعمیرات و نگهداری افزایش روزافزونی داشته است، فناوری‌های کنونی راه‌حل‌های جدید و نوین را برای انبوهی از موانع ارائه داده‌اند، که آینده نگهداری و تعمیرات را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهند.

نمونه‌های متعددی از این تکنولوژی‌های تاثیرگذار وجود دارند که در صدر آن‌ها می‌توان به اینترنت اشیا، هوش مصنوعی، بیگ دیتا و واقعیت مجازی اشاره نمود، در بخش‌های بعدی به این موارد بیشتر می‌پردازیم.

انواع استراتژی و شاخص های تعمیرات و نگهداری

در این قسمت به استراتژی‌های موجود و شاخص‌های تعمیرات و نگهداری اشاره می‌کنیم، استراتژی‌های نگهداری و استراتژی‌های تعمیرات که هر کدام در شرایط مختلف به کار گرفته می‌شوند شامل موارد زیر هستند:

• • سیستم نگهداری و تعمیرات واکنشی
  • سیستم نگهداری و تعمیرات موثر

شاخص‌های نگهداری و تعمیرات نیز با توجه به نوع سازمان، اهداف، استراتژی‌ها و برنامه‌های عملیاتی متفاوت هستند که در تصویر زیر به معرفی تمامی شاخص‌ها پرداخته‌ایم.

آشنایی با روش های نوین تعمیرات و نگهداری تجهیزات

در بخش‌های قبلی به تاثیرات و نقش تکنولوژی در تعمیرات و نگهداری تجهیزات کارخانه اشاره کردیم، اما کاربردی‌ترین روش‌های نوین نگهداری، تعمیرات تجهیزات شامل موارد زیر می‌باشند:

• • اینترنت اشیا در تعمیرات و نگهداری
  • کلان داده در تعمیرات و نگهداری
  • رایانش ابری در تعمیرات و نگهداری
  • نرم افزار نگهداری تعمیرات

برای انتخاب و دانلود نرم افزار حسابداری تعمیرات و نگهداری می‌توانید از شرکت‌های نرم افزاری کمک و مشاوره بگیرید که با توجه به نوع فعالیت سازمانتان شما را راهنمایی کنند.

آشنایی با روش های نوین تعمیرات و نگهداری

در این بخش از مقاله قصد داریم مواردی که در فوق به آن‌ها اشاره نمودیم را بیشتر توضیح دهیم تا متوجه توضیحات و کاربرد هر کدام شوید.

• • اینترنت اشیا در تعمیرات و نگهداری: اینترنت صنعتی اشیا یک شبکه پیوسته از دستگاه‌ها و ماشین‌ها می‌باشد که داده‌ها را جمع‌آوری کرده و در لحظه و مستقیم به تیم تعمیرات و نگهداری وصل می‌کند.

این روش در اتوماسیون ماشین‌ها تمرکز داشته و به کارکنان و مدیران کمک می‌کند، تا زمان خرابی دستگاه‌ها را به حداقل برسانند.

• • کلان داده در تعمیرات و نگهداری: کلان داده‌ها یک نمای کلی از دارایی‌های یک کارخانه را ارائه می‌دهند و بیانگر این است، که کدام ماشین‌ها سالم هستند، کدام یک به توجه بیشتری نیاز دارند و حتی نحوه تعامل و تأثیر دارایی‌ها بر یکدیگر را نشان می‌دهد.

می‌توان این اطلاعات را دریافت کرده و در روال‌های تعمیر و نگهداری روزانه برای بهبود عملکرد دارایی، ساده‌سازی فرآیندهای تعمیر و نگهداری و سفارشی کردن تنظیمات دارایی آن‌ها مورد استفاده قرار داد.

• • رایانش ابری در تعمیرات و نگهداری: رایانش ابری فناوری‌ای است که در زمینه ذخیره سازی و دسترسی در هر زمان و مکان مورد استقبال قرار گرفته است؛ به کمک این روش داده‌ها در یک سرور امن و خارجی که توسط فروشنده میزبانی شده ذخیره می‌شوند و توسط یک کاربر مجاز با اتصال به اینترنت از راه دور قابل دسترسی است.

همچنین دسترسی به اطلاعات برای کارکنان تایید شده، زمان‌های تولید، برنامه‌های نگهداری و هزینه‌های عملیاتی همگی تحت تأثیر قرار می‌گیرند، بنابراین فناوری رایانش ابری نیز در کنار اینترنت اشیاء، هوش مصنوعی و نرم افزار هوش تجاری در تعمیرات و نگهداری استفاده می‌شود.

• • نرم افزارهای نگهداری و تعمیرات: با استفاده از نرم افزارهای نگهداری تعمیرات می‌توان ساختار تجهیزات و خطوط تولید را به همراه مشخصات فنی آن‌ها در سیستم ثبت و استراتژی‌های مبتنی بر وضعیت را به خوبی مدیریت نمود.

همچنین می‌توان ابزار مورد استفاده و قطعات مصرفی و یدکی را به شکل دقیق ردیابی کرد و با استفاده از گردش کارهای متنوع، کارها را سریع‌تر و بدون کاغذ بازی اداری به افراد ارجاع داد.

الگوی خرابی تجهیزات

پژوهش‌های بسیاری در خصوص چگونگی و الگوهای خرابی تجهیزات صورت گرفته است، با در نظر داشتن این الگوها می‌توان روند نگهداری و همچنین روند تعمیرات را با دقت بیشتر پیش برد، این الگوها شامل 6 الگوی زیر می‌باشد:

1. 1. الگوی منحنی وان حمام
   2. منحنی فرسودگی
   3. منحنی خستگی
   4. منحنی شکست
   5. الگوی تصادفی
   6. منحنی مرگ و میر نوزادان

نمونه فرم نگهداری و تعمیرات pm

مدیر بخش تعمیرات و نگهداری با ثبت اطلاعات در فرم‌های استاندارد و سیستماتیک می‌تواند سوابق جامع و کاملی از تجهیزات و ماشین آلات در اختیار داشته باشد، استفاده منظم از فرم‌ها در فرآیند نگهداری و فرآیند تعمیرات تجهیزات، گزارشات جامعی از کلیه فعالیت‌های نت سازمان ارائه می‌دهد.

بخش نگهداری و تعمیرات در سازمان‌ها با توجه به نوع تجهیزات و ماشین آلات نیاز به فرم‌های مختلفی دارند، در تصویر زیر نمونه‌ای از فرم تعمیرات و نگهداری را بارگذاری کرده‌ایم.

تاثیر نرم افزار نگهداری و تعمیرات CMMS در کارآمدی سازمان‌ها

در دنیای امروزی کسب و کارها، استفاده از نرم افزار نگهداری و تعمیرات cmms یا همان (Computerized Management Maintenance System) تصمیمی حیاتی و کاربردی است، این نرم‌افزار با ارائه ابزارها و ویژگی‌های مناسب، به سازمان‌ها این امکان را می‌دهد تا با کاهش هزینه‌ها، افزایش بهره‌وری و بهبود کیفیت خدمات به چالش‌های مدیریتی پاسخ دهند.

همچنین سازمان‌ها می‌توانند بر توانمندی خود در بهینه سازی فعالیت‌های نگهداری و فعالیت‌های تعمیرات اثرگذار باشند، سایر تاثیرات این نرم افزار در کارآمدی سازمان‌ها به شرح موارد زیر است:

• • انعطاف پذیری
  • سهولت استفاده از نرم افزارها
  • گزارش‌گیری قوی

بهترین نرم افزار تعمیرات و نگهداری ماشین آلات

تعمیرات و نگهداری، فرآیندی مهم و غیرقابل چشم‌پوشی در کسب ‌وکارها است، که اگر به درستی انجام شود صرفه‌جویی در هزینه‌ها و بهره‌وری در تولید را به همراه خواهد داشت، با به کارگیری نرم افزار نگهداری و تعمیرات می‌توان هزینه‌یابی دقیق فعالیت‌های نگهداری و تعمیرات را انجام داد.

از این رو انواع مختلفی از این نرم افزارها در بازار پیدا می‌شوند؛ حتی می‌توان به نرم افزار نگهداری و تعمیرات رایگان نیز اشاره کرد، اما آن چه اهمیت دارد عملکرد و بازدهی بالاست، که نیازمند بهترین نرم افزار می‌باشد، حتی می‌توان گفت بکارگیری بهترین نرم افزار نگهداری و تعمیرات ماشین آلات، دارای مزایای ذکر شده در جدول می‌باشد:

نتیجه گیری

در مقاله دانستیم که نگهداری و تعمیرات اقدامات و فعالیت‌هایی مهم برای حفظ سلامت یا بازیابی کارکرد تجهیزات می‌باشد، امروزه این فرآیند یعنی طرح‌ ریزی بر روی تجهیزات که باعث عملکرد مستمر آن‌ها برای تولید محصول یا خدمات با کیفیت را مهیا می‌کند.

آنچه که در این زمینه حائز اهمیت است انتخاب و اجرای بهترین روش و استراتژی در تعمیرات و نگهداری می‌باشد و ما به انواع و سطوح مختلف نت نیز پرداختیم. در آخر شما عزیزان می‌توانید سوالات و نظرات خود را از طریق ثبت دیدگاه با ما در میان بگذارید.